[september 2025]

Hoe kunnen we juridisch correct vastleggen wat we willen voor ons kind, wanneer we er zelf niet meer zijn? Hoe betrekken we daarin ook de warmte, de rituelen, de omgeving en de beleving? Want behalve de financiële regelingen is er ook het emotionele, de familieband en de vriendenkring die je wil laten voortleven, verder leven, verder zetten.

Op 30 september 2025 organiseerde FOVIG hierover een informatieavond. Daaraan werd meegewerkt door notaris Jessica Verhaeghe en vrederechter Jean-Sébastien Sablon van het 4de kanton Brugge.

[Herkomst foto: prismanet.nl]

Tip 1
Verwerk de persoonlijke wensen voor je kind met een handicap in je testament.

Neem de wensen voor je kind met een handicap op in je testament. Erfrecht spreekt immers niet alleen over het vermogen. Wat op papier staat, is ook sterker dan wanneer het mondeling werd afgesproken. Neem daarom ook je zorgwensen op in je testament.
Besef dat zorgwensen in een testament niet automatisch gekend zijn door de vrederechter. Zelfs wanneer er een professionele bewindvoerder is en een attest van erfopvolging, dat in het dossier bewindvoering zit en waarin het testament wordt opgenomen, is er geen garantie dat de vrederechter dit bekijkt.
Werk dus met een zorgvolmacht. Of werk met twee personen die elkaar controleren. Of deponeer een verklaring van voorkeur bij de vrederechter.
Je kunt ook een verzoek met je wensen rechtstreek aan de vrederechter richten. Dan komt dit in je dossier. Het moet wel digitaal gebeuren.

Tip 2
Denk na over een familiale dan wel een professionele bewindvoerder.
Kies voor een familiale bewindvoerder als je dat ziet zitten en zeker wanneer je iemand daarvoor op het oog hebt. Daar gaat dikwijls de voorkeur van de vrederechter naar uit.
Is er zo niemand, dan gaat de vrederechter over tot de aanstelling van een professionele bewindvoerder. Dit is het geval bij spanningen in de familie, niemand van de familie die het ziet zitten om dit engagement op te nemen, wanneer er geen netwerk is …

Tip 3
Zorg voor een vertrouwenspersoon.
Zoek een betrouwbare vertrouwenspersoon voor je kind met een handicap. Die ziet er op toe dat de belangen van de persoon met een handicap voorop staan. Hij is ook belangrijk als tussenpersoon tussen bewindvoerder en de persoon die beschermd is.
Ook de vrederechter hecht veel belang aan de betrokkenheid van de vertrouwenspersoon. Zeker wanneer blijkt dat de bewindvoerder tekort schiet in zijn taak.

Tip 4
Besef dat de vertrouwenspersoon ook een rol speelt in de wet op de patiëntenrechten.
Er is de wet op de patiëntenrechten. Die geldt ook voor personen met een handicap, dus ook voor jouw kind. Deze wet ziet erop toe dat men zich kan laten bijstaan door een vertrouwenspersoon bij de uitoefening van zijn rechten als patiënt.
De wet bepaalt de volgorde over wie de patiëntenrechten kan verdedigen:

  • De beschermde persoon zelf: dus jouw kind, als het daartoe in staat is.
  • De echtgenoot of samenwonende partner indien van toepassing.
  • De meerderjarige kinderen van jouw kind met een handicap, die er meestal niet zijn.
  • De ouders, dus jij en je partner indien van toepassing.
  • Broers en zussen van het kind met een handicap.
  • De bewindvoerder indien geen van bovenstaande van toepassing zijn.

Tip 5
Betrek de voorziening waar je kind woont bij de zorgwensen.
Breng de voorziening op de hoogte van de zorgwensen voor je kind. Noteer je zorgwensen in een aparte rubriek van het handelingsplan. Minstens om de drie jaar wordt het handelingsplan geëvalueerd en kan je je zorgwensen actualiseren of aanvullen. Je hoeft dit niet te doen wanneer je er nog niet aan toe bent.
Weet dat de voorziening aan wie je misschien graag deze opdracht toevertrouwt voor wanneer jij er niet meer bent, misschien niet zal ingaan op deze vraag. Geen enkele voorziening kan immers garanderen dat je kind met een handicap daar tot zijn overlijden kan blijven wonen.

Tip 6
Denk op voorhand na over wie jouw taak kan overnemen als jij er niet meer bent.
Val jij weg, dan kan de overblijvende ouder de taak overnemen. Maar de vrederechter is niet verplicht die keuze te respecteren. Hij zal zich baseren op de informatie die op dat moment beschikbaar is. Vergeet ook hier de rol van de vertrouwenspersoon niet die voor bijkomende informatie kan zorgen en op die manier de beslissing ten goede kan beïnvloeden.

Tip 7
Beslis of je bewindvoering over de goederen en de persoon samenhoudt of splitst.
Denk goed na of je de bewindvoering over de goederen en de persoon toebedeelt aan één persoon dan wel over twee personen splitst.
Wanneer je zelf iemand voorstelt als bewindvoerder, ga dan vooraf na of die persoon akkoord is. Want hij is niet verplicht het mandaat te aanvaarden.

Tip 8
Ga je voor een professionele bewindvoerder?
Kies een goede.
Er bestaat geen lijst met bewindvoerders waaruit je kan kiezen. Maar leg je oor te luisteren in je omgeving of in de voorziening waar je kind woont. Zo vind je iemand die zijn werk goed doet, in het belang van je kind met een handicap.

Tip 9
Bekijk een paar interessante websites rond dit onderwerp.
– Steunpunt Bewindvoering: https://www.steunpuntbewindvoering.be/faq
– Vredegerechten West-Vlaanderen: https://www.rechtbanken-tribunaux.be/nl/vredegerechten-west-vlaanderen/documents
– Praktische gids voor familiale bewindvoerders die je naast vele andere interessante brochures kan vinden op notaris.be.

Vraag het aan Fovig